GROEIENDE en LEKKERE, VERSE KRUIDEN die moet je hebben, als je met een klein budget lekker en gezond wilt eten
UIT HET KOOKSCHRIFT VAN TANTE DORA
In haar kookschrift verzamelt tante Dora al jaren smakelijke recepten, spaarzame kooktips en maaltijdsuggesties. Een schat aan inspiratie, opgeborgen in de la van de keukentafel. Gelukkig mag Dora Besparen elke dag in het geheime kookschrift bladeren, en de erin opgeborgen kennis en ervaring met haar lezers delen.
Sommige kruiden smaken alleen als ze vers zijn. Soms is het een oplossing om voor een bepaald gerecht bij voorbeeld een bosje peterselie, dille of koriander te kopen, maar goedkoop ben je dan zeker niet uit.
De enige echte oplossing is zelf een kruidentuintje aan te leggen. Nu heb je daar geen tuin voor nodig, al hoewel het wel leuk is om als je een tuin hebt hier kruiden in de planten en te zaaien.
Want een groene eetbare wereld is iets waar iedereen aan moet werken.
Een aantal potten in een vensterbank of een ruime bloemen bak kan ook als kruidentuin dienstdoen.
Let op : je kan kruiden in pot vaak biologisch goedkoop kopen, want supermarkten doen deze vaak in de aanbieding als trekker. Een pot kruiden is ook een leuk cadeautje voor iedereen die van eten houdt. En wat dacht je ervan om in de koude periode binnen geen kamerplanten neer te zetten, maar potten met kruiden en misschien ook wel wat andere groentes en fruit.
Maar wat moet je nu echt wel hebben als verse voorraad:
PETERSELIE
Bij de kruiden hadden we al een aantal genoemd die je beter niet gedroogd maar vers zou moeten hebben. Maar het eerste kruid dat ik zou kiezen is peterselie. Niet een echt opvallende keuze, maar peterselie is zo breed te gebruiken, dat moet je hebben. Kook peterselie nooit mee, want dat kost je smaak. Het beste kan je het hele jaar binnen om de 2 of 3 maanden gewoon in een pot met tuinaarde peterselie zaaien. Het kiemt langzaam maar zeker en zo zorgt je ervoor dat je altijd peterselie hebt. Misschien is het zelfs slimmer om gewoon kleine al voor gezaaide peterselieplantjes te kopen en die uit te potten. Je kunt kiezen tussen platte peterselie en krulpeterselie. De laatste soort is bij ons het populairste maar ik zelf zaai om en om platte en krulpeterselie. Zeker omdat de platte eigenlijk nog breder inzetbaar is als de krulvariëteit. Krul peterselie is ook erg lekker om zo in kleine takjes zonder steeltjes te frituren, bij kroketjes of over een rijstschotel. Zet peterselie ‘s-winters het liefst binnen ( in ieder geval beschermd tegen de vorst weg), want bij strenge vorst vriezen ze dood.
EN NU EEN RECEPT VAN SIMPELE, MAAR O ZO LEKKERE PETERSELIE SOEP
- 2 kruimige aardappel
- 1 liter groente bouillon
- 1 ui
- 1 knoflook
- klont boter of margarine
- Eventueel wat peterseliezaad
- Peper/ zout
- 1 bekertje room of crème fraîche
- Bos peterselie
Schil de aardappel en snij het in kleine blokjes. Snipper de ui en hak knoflook fijn.
Bak in wat boter de ui glazig, voeg op het laatst eventueel wat peterseliezaad en de knoflook toe.
Voeg dan de blokjes aardappel erbij en even later de bouillon. Kook de aardappel gaar en passeer de soep door een zeef of gebruik een staafmixer om de soep te pureren.
Voeg dan van de kook af, maar even nadat alles weer aan de kook is gebracht de fijngehakte peterselie en de room erbij. 5 minuten laten staan, zonder dat de soep erg afkoelt. Op smaak met peper en zout.
BIESLOOK
Een heerlijke lekker kruid om zo over je plakje kaas te knippen. Gebruik bieslook altijd op het laatst vers over gerechten, het is zonde om bieslook mee te koken. Voor je knoflooksaus en menige salade. Ik knip deze met de schaar steeds af, maar zorg ervoor dat 1/3 van het blad blijft staan. Zo hebt je altijd weer nieuwe bieslook. Een bieslook pol gaat schijnbaar eeuwig mee. Het is slim wel deze elk jaar wat verse tuingrond te geven. Bij mij vriezen ze zelden kapot, maar binnen op de vensterbank doet hij het in de winter uitstekend. Ook de paarse bloemetjes zijn geen probleem. Ik knip deze af om als garnering bij een salade of bij vis of gebakken rijst te gebruiken. Wil je heel culinair doen, haal de bloemetjes door een bierbeslag en frituur ze lichtbruin en knapperig. Heerlijk als kleurrijk garnituur.
EN EEN MOOI SIMPEL BIESLOOK GERECHT: ROEREI MET BIESLOOK
- 3eieren
- 1/2 glas zure room of slagroom
- Peper en zout
- Klont boter of margarine
- Handvol bieslookstelen
Klop de eieren los met wat peper en zout ( of kruidenzout).
Meng het met de room (in welke vorm dan ook).
Smelt de boter of margarine in een koekenpan en bak hiermee het mengsel met een pollepel roerend tot een mooi los flufferig eimengsel.Voeg als het ei bijna helemaal begint te stollen de fijn-geknipte bieslook royaal toe.
MUNT
Dit kruid heb ik gewoon op meerdere plekken in mijn tuin staan. Er zijn heel veel soorten munt, maar ik zelf heb een grote voorkeur voor watermunt. Wat nu in overvloed overal in mijn tuin staat is van zelf uitgezaaide nakomeling van een plantjes die ik zelf in de natuur aan de rand van een beekje heb uitgegraven. Trouwens van iemand die watermunt heeft staan kan je altijd wel een stek meekrijgen. Ook munt is breed inzetbaar. Om smaak af te trekken kan je dit kruid laten meekoken, thee ervan zetten of wat dan ook. Als garnering is het bij zoete gerechten ook erg geschikt.
EEN HEERLIJK MUNT GERECHT: MUNTSAUS
- 2 eetlepels fijn geknipte muntbladeren
- Sap van 1 citroen
- 2 eetlepels water
- maximaal 3 eetlepels rietsuiker of honing
Meng alles door elkaar en laat op een koele plaats zeker een half uur doortrekken.
Lekker bij gekookte linzen, witte bonen, gekookte (zilvervlies-) rijst of kasba (boekweit).
BASILICUM (of koningskruid)
Verse blaadjes smaken voortreffelijk bij tomaten en kaas. En wat dacht je van zelfgemaakte pesto of fijngehakt over je pizza of pasta. En natuurlijk kan je het ook gewoon in de salade benutten. Koop een goede biologische pot met basilicum. Knip per plant er steeds maar enkele blaadjes af. De volgende keer neem je een ander plantje in je pot, zo houd je lang basilicum. Er bestaan meerdere soorten met mooie kleuren blad, maar ik houd het eigenlijk op de gewone basilicum.
EN DAN EEN GERECHT MET BASILICUM: Hollandse PESTO
- 2 flinke bossen basilicum
- 1-2 teentje knoflook
- 75 cc zachte raapolie
- 30 tot 50 zonnebloempitjes , fijn gemalen.
- 100 gram overjarige brokkelkaas , geraspt
- (Zwarte peper, en zeezout)
Alles zeer fijn snijden en in een vijzel tot een groene massa wrijven.
Ook heerlijk door gekookte aardappelen.
Dan heb je nog een aantal kruiden die je eventueel naar eigen smaak extra zou kunnen planten.Of beter zaaien, want dat doe ik met koriander. Ik kook koriander voor mijn Aziatische gerechten altijd als zaad bij de toko. Ik heb ontdekt dat je dat zaad heerkijk kunt fijnmalen.
Maar als je het zaait heb je in korte tijd heerlijke verse blaadjes koriander. Erg lekker om vers over je gerechten te strooien. (eigenlijk vind ik de geur van koriander zo niet echt lekker, maar op een gerecht is het heerlijk).
Houdt je van kruidenthee dan zou je zeker citroenmelisse moeten planten. Je komt er nooit meer van af, want citroenmelisse woekert stevig. Maar het is erg lekker om kruidenthee van de zetten, zowel vers als gedroogd.
En dan voor iedereen een echt ouderwetse kruidenplant: Lavas of maggiplant. Ideaal voor de groentesoep en in vele groentestoofpotten. Ook om groentebouillon te maken is Lavas onmisbaar. Geeft echte bouillon maggismaak aan je gerechten. Naast het vers blad moet je ook nog in het najaar de zaden oogsten ( heerlijk in brood, curry of gebak).
Natuurlijk zijn er meer kruiden die alleen vers lekker zijn als dille of venkelgroen, maar die moet je naar eigen smaak en mogelijkheden toevoegen aan je eigen kruidentuin.
Maar zonder verse kruiden mis je veel in je dagelijkse maaltijd. Met veel liefde en weinig kosten zijn wat potten met kruiden voor iedereen voor elkaar te krijgen.
De recepten en tips in dit artikel zijn eerder verschenen op Dora Besparen. Ze zijn inmiddels verbeterd en aangepast. Heb je suggesties en opmerkingen? Deel ze onderaan deze pagina of op Facebook, of stuur je mail naar: tante@dora-besparen.nl