AARDAPPELGRATIN DIE NIET KAN MISLUKKEN

UIT HET KOOKSCHRIFT VAN TANTE DORA

In haar kookschrift verzamelt tante Dora al jaren smakelijke recepten, spaarzame kooktips en maaltijdsuggesties. Een schat aan inspiratie, opgeborgen in de la van de keukentafel. Gelukkig mag Dora Besparen elke dag in het geheime kookschrift bladeren, en de erin opgeborgen kennis en ervaring met haar lezers delen.

Aardappelgratin is een klassieker uit de fijne Franse keuken, en toch is het basisingrediënt de nederige aardappel. Andere ingrediënten zijn altijd room en kaas. ‘Gratin’ betekent: met een kaaskorstje. Elke kok zweert bij zijn eigen recept voor aardappelgratin. De één doet er een beetje meer kaas in, soms komen er uien bij en andere toevoegingen, terwijl anderen de room vervangen door een roux, een mengsel van boter, melk en meel. Wie als hobbykok in de war raakt van al die verschillende recepten, kan uiteindelijk blijven zitten met een aardappelschotel die niet smaakt of die niet gaar is.

Daarom hier een recept dat bijna niet fout kan gaan, met als eindresultaat een prachtig aardappelgerecht, dat prima past bij een paar plakjes koude rollade van gisteren en wat verse sperzieboontjes. Of als een vegetarisch hoofdgerecht met een bak knapperige sla.

Voor vier porties heb je nodig:

•  600 gram aardappelen
• 200 gram ongeklopte slagroom (een klein pakje)
• een ei
• 50 gram geraspte, liefst wat pittige kaas
• een teentje knoflook
• boter
• zout, peper en nootmuskaat
• twee eetlepels redelijk grof gesneden verse bieslook (als je hebt)

Verder heb je een ovenschaal of een van onderen dicht bakblik nodig. Bovendien moet je bedenken dat de voorbereidingen van de schotel al snel drie kwartier kosten, dus begin op tijd.

Bieslook

Voordat we de aardappelen snijden, beginnen we met het klaarmaken van de andere ingrediënten. Voeg de room, het ei en het zout, de peper en de nootmuskaat samen in een schaal, en kluts alles met een garde tot een egale saus. Dan rasp je de kaas en snij je de bieslook, en zet die klaar. Als je geen bieslook (meer) in je tuin of je balkonbak hebt staan, kun je het ook weglaten. Bieslook geeft wel een mooi kleurtje en een verfijnde smaak aan deze aardappelgratin.

Pas als alles klaar staat, schil je de aardappelen en snijd ze in dunne plakken van enige millimeter dik. Dat kun je met de hand doen, in een keukenmachine of met een speciale schaaf. Daarna was je de schijfjes en laat ze uitlekken. Je snijdt nu pas de aardappelschijfjes, omdat ze droog en een beetje bruin worden als ze lang moeten liggen.

Plet de knoflookteen en wrijf daarmee de bodem en de zijkanten van de ovenschaal in, zodat het knoflooksap eraan hecht. Zo krijg je (heel klassiek!) een heel klein vleugje knoflook in je gerecht. Gooi de teen daarna weg. Wrijf vervolgens een klontje boter over de bodem en de zijkanten, om de schaal in te vetten. Pas op dat je niet met je knoflookvingers aan het pakje boter komt, want anders smaakt het hele pakje naar knoflook. Daarna bedek je de bodem met een eerste laag aardappelschijfjes.

Drie lagen aardappelschijfjes

Je moet zelf maar even kijken hoe je uitkomt met de aardappelen. We hebben als gewicht 600 gram aangegeven, maar dat hangt ook een beetje af van de grootte van de aardappelen, de dikte van de schijfjes, en van de omvang van de schaal. Je moet ervan uit gaan dat je drie lagen aardappelschijfjes op elkaar moet stapelen. Zoveel aardappelschijfjes heb je nodig.

Schik de aardappel met enige zorg, zodat de laag zo egaal mogelijk is en overal even dik. Als het eerste laagje onderin de schaal ligt, schep je met een lepel een klein beetje van het ei- en roommengsel over de aardappelen. Volgens de klassieke recepten giet je alle room in één keer over de complete schotel. De room zou dan vanzelf tussen alle aardappelschijfjes kruipen. Daarbij gaat het wel eens mis. Door nu al wat room over de eerste laag te verdelen, weet je zeker dat de saus overal tussen komt. Strooi daarna de helft van de vers gesneden bieslook over de aardappelen.

Vervolgens leg je er een tweede laag aardappelen op, dan weer een beetje saus en de tweede helft van de bieslook. Daarna komt de derde laag aardappelen, en daar bovenop de kaas. Verdeel eerst de geraspte kaas over de aardappelschijfjes. Dan pas gaat de resterende room erover. Giet langzaam en met overleg, zodat de room zich goed verdeelt. Door eerst de kaas en dan pas de room er overheen te doen, worden de kaas en de room als het ware één geheel, en vormen naderhand een mooie bruine korts zonder te verbranden.

Zo, nu gaat de schotel een half uur à drie kwartier in een redelijk hete oven. Houd de aardappelgratin in de gaten. De kaas mag niet verbranden, maar de aardappelen moeten wel gaar zijn. Dat laatste kun je controleren door tegen het einde van de baktijd af en toe een scherp mes door de kaaskorst in de aardappelen te steken. Als de punt moeiteloos in de aardappelen gaat, zijn ze goed gaar.

Fijne Franse keuken

Haal de aardappelgratin uit de oven en laat alles een minuutje of drie afkoelen. De schotel is erg heet, en anders verbrand je je mond. Schep een flinke portie op je bord, en daarna de andere gerechten: groente, wat koud vlees, een gebakken visje (of zelfs vissticks!), of een lekkere sla met pijnboompitjes. Of wat jij er lekker bij vindt smaken. De aardappelen, de room, de kaas en het ei hoeven niet veel te kosten, als je alles in de winkel moet kopen. Mislukken kan deze aardappelgratin bijna niet, en het smaakt als dat wat het is: een specialiteit uit de fijne Franse keuken.

De recepten en tips in dit artikel zijn eerder verschenen op Dora Besparen. Ze zijn inmiddels verbeterd en aangepast. Heb je suggesties en opmerkingen? Deel ze onderaan deze pagina of op Facebook, of stuur je mail naar: tante@dora-besparen.nl

Follow