DE KOELKAST IS EEN REVOLUTIONAIRE UITVINDING

We staan er niet zo bij stil, maar zestig jaar geleden had lang niet iedereen een koelkast. Pas eind jaren zestig veroverde de ijskast, zoals hij ook wel wordt genoemd, de Hollandse keukens. Tot die tijd werden voedingsmiddelen vaak in de ingebouwde keukenkast bewaard, op een houten plank waarop met punaises een vel kastpapier was vastgemaakt. Wie geluk had, had een voorraadkelder, waarin de temperatuur in ieder geval in de zomer beduidend lager was dan boven de grond.

Voor veel dagelijkse voedingsmiddelen bestonden speciale bakjes en bussen, die het ongekoeld bewaren gemakkelijker maakten. Boter ging in de botervloot, kaas onder de kaasstolp, en brood werd bewaard in een broodtrommel. Zo bleef de etenswaar goed, en konden de muizen er bovendien niet aan knagen (ook heel belangrijk, vroeger!). Melk was vaak zogenaamde A-melk die, in tegenstelling tot de gepasteuriseerde dagmelk, was gesteriliseerd. De steriele melk bleef langer goed, maar het smaakte wel een beetje ‘gekookt’.

Bovenwoninkje

In de zomer, als het op het bovenwoninkje warm was, werd de boter snotterig zacht, ging de kaas zweten (en ook een beetje zweterig ruiken), en vleeswaar droogde uit totdat het op gesneden mummie leek. Sla moest in één keer op, want anders verlepte het tere groen. En het draadjesvlees ging linea recta van de slager de braadpan in, om eens lekker door te sudderen. Als het vlees gaar was, bleven vlees en jus redelijk goed onder de laag gestold vet dat er bovenop bleef staan, ondanks de warmte.

De koelkast is echt een revolutionaire uitvinding, die onze eetgewoonten ingrijpend heeft veranderd. Eten kopen voor meer dagen was vroeger uitgesloten, zeker in de warme zomer. Je moest elke dag vers kopen, want je kon het niet bewaren. En zelfs in een koele kelder bleef niet alles zo goed als in een moderne koelkast. Nu kopen sommige mensen voor een hele week eten, dat een hele week veilig en eetbaar blijft, dankzij de hedendaagse koeltechniek. Restjes blijven goed, en kunnen naderhand verwerkt worden tot nieuwe maaltijden. Kaas bederft en beschimmelt niet, en vleeswaar blijft fris en smakelijk. Als een bepaald product in de aanbieding is, kun je er gerust meer van kopen, voor later. En de gelatinepudding stijft altijd mooi op.

Beperkingen

We kunnen ons de beperkingen van een leven zonder koelkast nauwelijks meer voorstellen. Het was niet alleen een minder smakelijk leven, met al die zweterige en half bedorven etenswaar. Het kostte je ook een boel geld, want er werd vroeger best wel veel weggegooid, omdat het oud en verlept was. Bovendien waren veel voedingsmiddelen flink gezouten, om ze buiten de koeling nog enigszins te conserveren. Dat was bepaald niet gezond.

Een driewerf hoera dus, voor onze bescheiden, onopvallende, koele vriend in de hoek van de keuken. Zonder hem was het leven minder smakelijk, en veel duurder. Lang leve de koelkast!

LEES MEER:   Ondanks de zegeningen van de koelkast, wordt er toch nog veel voedsel verspild. Doe er wat aan:

http://www.dora-besparen.nl/gedachte-van-de-dag/hoe-kun-je-zelf-voedselverspilling-tegengaan/

Follow