DE MATTENKLOPPER
Gedurende de wintermaanden presenteren we een aantal gebruiksvoorwerpen en producten die heel normaal waren in de jonge jaren van tante Dora, maar die langzamerhand zijn vergeten. Vaak zijn dat voorwerpen en producten die ooit hoorden bij een spaarzame levenswijze. Vandaag in Dora’s ding: de mattenklopper.
Vorige week moedigden we iedereen aan om eens vaker kamerbezem, stoffer en blik te pakken, in plaats van meteen de stofzuiger in te pluggen. Dat bespaart veel stroom. Maar laten we eerlijk zijn: de stofzuiger is een grote zegening voor iedereen, mannelijk en vrouwelijk, die een huis moet schoonhouden. Het huis poetsen was in de tijd van tante Dora een vreselijk werk.
Het hele huis doorvegen met een bezem kostte veel kracht, en ging met heel veel bukken en buigen gepaard. Bovendien bestond er nog geen vaste vloerbedekking. Die is pas een halve eeuw geleden in onze huizen binnengeslopen. Daarvoor waren er losse kleden en matten, waarmee de kale, vaak houten vloer was belegd. Zonder stofzuiger moesten deze losse kleden apart worden schoongemaakt. Met de mattenklopper.
Een ding van vroeger?
De mattenklopper, dat is toch geen ding van vroeger? Die kun je toch nog kopen? Oh, vast wel, desnoods op internet. Maar wie GEBRUIKT er nog zo’n ding? Vrijwel niemand, toch? In de tijd van tante Dora was de mattenklopper een normaal huishoudapparaat. In de tijd van tante Dora werden de kleden opgerold en meegenomen naar buiten, voor de huisdeur of op het plaatsje achter het huis. Daar stond een houten bok of een soort poort van stalen buizen, waarover het kleed werd gehangen. En dan kloppen maar!
Zeker als het vloerkleed of de biezen mat al een tijdje niet was schoongemaakt, waaiden de stofwolken je bij elke mep met de mattenklopper om je oren. Het was niet voor niets dat huisvrouwen vroeger een schort voor hadden, en vaak nog een doek om hun hoofd, om niet al dat stof in het zojuist gepermanente kapsel te krijgen. Ugge! Ugge! En als de buren de ramen en deuren niet dicht hadden, konden die ook meegenieten van het ronddwarrelende stof.
Technisch beschouwd was zo’n mattenklopper een ingenieus vlechtwerk van wilgentenen of andere dunne twijgen. Het bovenstuk zwiepte gemakkelijk door de lucht, maar veroorzaakte een flinke klap tegen het kleed. Zand en stof vlogen eruit, en in het rond. Na soms minutenlang kloppen was het kleed weer stofvrij, en werd het huis in gedragen, waar de gladde vloer zojuist geveegd en desnoods met water en zeep geschrobd was. Keurig netjes weer, zolang het duurde. De huisvrouw veegde zich het zweet van het voorhoofd, en droomde van een handige machine die het stof simpelweg zou kunnen opzuigen.
In het gareel
En als de kinderen vervelend waren, dan was het dreigen met de mattenklopper vaak voldoende om het jonge grut weer in het gareel te krijgen. In Dora’s jeugd was een goeie mep, ook met een mattenklopper op je kont, nog steeds een geaccepteerde methode om kinderen op te voeden. ‘De mattenklopper erover!’, zeiden ze wel eens, als er ergens iets de spuigaten uitliep. Nou, misschien toch maar goed dat er niet meer een mattenklopper in elk huishouden is, zoals vroeger.
LEES MEER: Vorige week stond Dora’s ding in het teken van Reckitts Zakje Blauw:
http://www.dora-besparen.nl/doras-ding/reckitts-zakje-blauw/