DE VOORRAADKELDER
Gedurende de wintermaanden presenteren we een aantal gebruiksvoorwerpen en producten die heel normaal waren in de jonge jaren van tante Dora, maar die langzamerhand zijn vergeten. Vaak zijn dat voorwerpen en producten die ooit hoorden bij een spaarzame levenswijze. Vandaag in Dora’s ding: de aangename koelte van de voorraadkelder.
Onze eigen Neef Groen heeft er nog een in zijn huis: een voorraadkelder. Zijn natuurlijke manier van koken kan eigenlijk niet zonder deze gekoelde ruimte onder het huis. De opgeslagen aardappelen en andere vruchten des velds houd hij in deze kelder gemakkelijk een winter lang goed. Hier staat een voorraadje lekkers in potten en zakken, waardoor er altijd iets eetbaars in huis is.
Vroeger hoorde een voorraadkelder bij elk huis. Zelfs eenvoudige huurwoninkjes voor arbeiders hadden er een. Want de ijverige mier die voor de winter een voorraadje eten aanlegt, was een halve eeuw geleden nog een dankbare inspiratiebron. Veel mensen hadden een moestuin. De overvloedige oogst werd voor een deel vers gegeten. Maar de rest werd ingemaakt, meestal in weckpotten, of tot jams verwerkt en in schoongemaakte jampotten bewaard.
Onder de grond
In rekken in de voorraadkelder bleef het maandenlang goed, of nog langer, als het moest. De kelder lag immers onder de grond, waar het vaak vele graden koeler is dan boven de grond. Die natuurlijke koelte zorgde ervoor dat de etenswaar niet bedierf, zelfs niet in de warmste zomer. Dat was heel wat, in een tijd waarin bijna niemand een ijskast of een koelkast kon betalen. Bovendien werden er in een voorraadkelder zoveel levensmiddelen bewaard, zoals de aardappelen en de appelen en peren, dat de hele voorraad nooit in een koelkast zou hebben gepast.
Tegenwoordig worden er weinig nieuwe huizen gebouwd met voorraadkelders, zeker niet in de stedelijke gebieden. Zelf voedsel inmaken en in een koele kelder bewaren is in de meeste gezinnen in ongebruik geraakt. Met een meer dan overvloedig gevulde supermarkt om de hoek, heeft de consument het hele jaar door de keuze uit vele verse levensmiddelen. Desnoods wordt voedsel uit Afrika of Zuid-Amerika overgevlogen, zodat seizoengebonden groenten bijna niet meer bestaan.
Het zelf verbouwen en verwerken van groenten en fruit in ons land wordt de laatste tijd echter steeds populairder. Daardoor neemt ook de belangstelling voor ondergrondse opslagplaatsen voor voedsel weer toe. Ook de voorraad zelfgemaakte wijn of het zelf gebrouwen bier blijft veel lekkerder in een koele ruimte met een constante temperatuur, zoals in een voorraadkelder.
Foto: Floris Schoonderbeek
Er wordt sinds kort zelfs een losse ondergrondse opslagplaats te koop aangeboden, die je in je achtertuin kunt ingraven. Hij is ontworpen door een jonge Arnhemse designer, Floris Schoonderbeek, die eerder internationale aandacht trok met een met hout gestookte tobbe, waarin je met een hele groep mensen een gezellig warm bad kunt nemen. In de ingegraven ‘Groundfridge’, zoals het ding heet, blijft alles juist aangenaam koel. De voedselkelder ziet er futuristisch uit, en kan ongetwijfeld ook dienst doen als schuilkelder, in geval van oorlog.
In de laatste oorlog schuilden heel veel Nederlanders inderdaad in de voorraadkelder. Je zat enigszins onder de grond, en het eten stond naast je op de schappen. Zo zat je veilig en had ook altijd een noodvoorraad voedsel bij de hand. Kom daar maar eens om, in een gewone koelkast.
LEES MEER: Hier een basisrecept van Neef Groen voor het maken van jam. Dan heb je alvast wat om in jouw voorraadkelder te bewaren:
Vorige week in Dora’s ding: de snijbonenmolen:
http://www.dora-besparen.nl/verder/doras-ding/de-snijbonenmolen/
Follow
