HEEL VEEL SFEER MET HET JAREN VIJFTIG KERSTDINER

Gisteren namen we de reclame voor de grote supermarkten door. Wat een keuze, wat een gedoe! Alles kant en klaar, niets van jezelf, net doen alsof je een sterrenkok bent. Gezien de reacties op het item van gisteren, is het misschien goed om de lezers nogmaals op het Tante Dora Jaren Vijftig Retro Kerstdiner te wijzen. Dat is een kerstdiner zoals het een halve eeuw geleden in stad en land werd geserveerd. Hoe ging dat toen, tante Dora? Lees, en verheug je er nu al op!

Beleef de ontspannen sfeer van weleer:

• De aankleding Geen gekkigheid! In de jaren vijftig werden er nauwelijks kerstdecoraties voor de tafel verkocht. Tante Dora borduurde wel eens een tafelkleed met kerstmotieven. Dat belandde dan gesteven en gestreken op tafel. En het chique bestek dat van zilver was (bijna nooit gebruikt, uit tante Dora’s huwelijksuitzet) was gepoetst. Er stonden brandende kaarsen op tafel, en de gesteven en gestreken katoenen servetten zaten in servetringen, die ook uit de uitzet kwamen.

• De drankjes Er werd niet zoveel gedronken bij het eten, in de jaren vijftig. Limonade voor de kinderen, en vooraf misschien een borreltje voor de mannen en een glaasje advocaat voor de dames. In de jaren vijftig dronken alleen notarissen, burgemeesters en andere notabelen wijn. Die bestelden ze bij de wijnhandel. Bij de kruidenier of bij de allereerste supermarkt was in geen velden of wegen een fles wijn te bekennen. Ja: Pleegzuster Bloedwijn, tegen de bloedarmoede.

• De soep Vaste prik: groentesoep vooraf. Zelf gemaakt, natuurlijk. Met geduld getrokken uit een stuk schenkel en een mergpijpje, het liefst op de kachel, uren lang, zonder echt te koken. Zelf gesneden soepgroente erin, of soepgroente van de groenteboer, zelfgedraaide gehaktballetjes, het uitgeplozen soepvlees, en in het laatste kwartier een handje vermicelli, met een zachtkrakende draai van de hand klein gemaakt, en bij het opdienen nog beetgaar.

• De hoofdmaaltijd Probeer het weer eens: een rollade! Er zijn tegenwoordig zelfs vegetarische rollades te koop. Je kunt ze ook zelf vegetarisch maken. Wel belangrijk: een kerstrollade moet in plakjes worden gesneden door de man des huizes, zoals dat in de jaren vijftig ging. De man des huizes deed nooit wat aan het eten, behalve het eten opeten. Maar de kerstrollade snijden was zijn ceremoniële taak. Geef de man ook eens iets te doen! Bij de rollade bij voorkeur serveren: zelf klaargemaakte, verse spruitjes of rode kool. Rode kool met appelmoes! En gebakken krieltjes.

• Het toetje Niks kant en klaar ijs uit de diepvries! Toetjes werden vroeger zelf gemaakt. Wat dacht je van griesmeelpudding met bessensap? In de jaren vijftig kwam het bessensap al uit een flesje van Flipje van Tiel, heel handig. Het sap werd gebonden met maïzena. De griesmeelpudding werd natuurlijk extra lekker gemaakt met rozijnen. Niet met doodnormale krenten, maar met de wat luxere rozijnen. Het was immers Kerst. En slagroom? Nou vooruit, voor deze keer. Zelf geklopt met een mixer die je met de hand moest draaien. Ging ook goed.

• Uitbuiken Bij het uitbuiken in de jaren vijftig ging dikwijls echt de knoop van de broek los. Poeh! Zoveel eten, en dan nog een toetje met slagroom! Voor de volwassenen was er een kopje koffie met warme melk (goed blijven roeren, anders kreeg je een vel!). Voor de kinderen chocolademelk, gemaakt van echte cacao met een goede schep suiker. Of anijsmelk, meestal toch al van een tablet.

• De rest van de avond Wat doe je na het kerstdiner? Pimpampetten? Of mens-erger-je-nieten? Een kerstliedje zingen bij de kerstboom (met echte kaarsjes!)? Nog een laatste borreltje misschien voor de heren? Een sigaar? Ten slotte vóór elf uur weer naar huis, en meteen naar bed, want de volgende dag was er weer een dag. Die dag begon altijd met een boterham met tevredenheid.

Misschien hebben we je vandaag een beetje geïnspireerd? Je hoeft natuurlijk geen rollade te eten, en pimpampetten is ook niet ieders ding. Maar heb je de sfeer te pakken? Hopelijk kom je er een beetje uit, de komende twee weken? Eet smakelijk!

Follow