HET EXPERIMENT MET DE ‘UITGESTELDE’ KOFFIE IS ALWEER VOORBIJ

door neef Groen · Gepubliceerd 02/12/2019 · Bijgewerkt 02/12/2019

Al vier jaar geleden sprak iedereen erover: ‘uitgestelde’ koffie. Ook Tante Dora, overigens. Overal in de wereld, ook in Nederland, waren er cafés en koffietenten waar de bezoekers koffie voor anderen konden bestellen en betalen. Ze bestelden hun eigen koffie, rekenden die af, maar betaalden ook één of meer ‘uitgestelde’ kopjes of bekers koffie. Die uitgestelde koffie was voor mensen bedoeld, die eigenlijk geen koffie konden betalen, maar die best een warm bakkie lustten, bijvoorbeeld omdat ze dakloos waren, op straat moesten leven en nergens terecht konden.

Als de dakloze toe was aan een opbeurende bak koffie, ging hij de koffiewinkel binnen, vroeg of er nog uitgestelde koffie was, en als dat zo was, kreeg hij of zij een gratis beker of kop. Het was schijnbaar een heel eenvoudige maar effectieve manier om iets te doen voor mensen die het moeilijk hebben. En het was anoniem: niemand wist wie de uitgestelde koffie had betaald, en de gevers wisten niet wie zij een bakkie hadden geschonken.

Verleden tijd

Waarom deze inleiding in de verleden tijd staat? Heel simpel: de uitgestelde koffie is in ons land een redelijk snelle dood gestorven. De Facebook-pagina’s van de uitgestelde koffietentjes worden al bijna drie jaar niet meer bijgewerkt. Nader onderzoek leert, dat het sociale experiment al in de zomer van 2017 werd gestaakt. Dat lag niet aan de donateurs, maar veel meer aan de afnemers van de uitgestelde koffie. Blijkbaar liepen daklozen en zwervers niet zomaar een café binnen om naar een uitgesteld bakkie te vragen. De drempel bleek te hoog.

Misschien is dat wel vaker de reden waarom goedbedoelde sociale initiatieven een zachte dood sterven: ze worden bedacht vanuit de gulle gever. Het lijkt zo’n aardig idee om een zwerver van een lekkere bak koffie te voorzien. Maar de gevers kennen de leefwereld van de ontvangers helemaal niet. Ze weten niet dat sommige mensen liever hun tong afbijten, dan om een gratis kop koffie te bedelen. Want dat is en blijft het toch, ondanks de solidariteit: bedelen. Het is sociaal bedoeld, maar feitelijk is het neerbuigend.

Redenen

Wellicht moeten we maar weer eens gewoon na gaan denken, waarom mensen überhaupt op straat (moeten) leven? Daar zijn allerlei redenen voor. Financiële, maatschappelijke en psychische redenen, die ertoe leiden dat doodgewone mensen de boot missen. Daar zijn wel oplossingen voor, maar dat moet de politiek voor elkaar boksen. Een gratis kopje koffie schenken was een sympathiek idee, maar het is niet goed doordacht. En het is niet genoeg. Desondanks is het beter om een uitgestelde koffie te geven, dan om helemaal niets te doen. Dat is ook het overdenken waard.